بعضي از سنگ ها به دليل بعضي از چيز هايي كه در درون شان وجود دارد خطر ناكند . بعضي از مواد پرتوهاي زيان باري دارند كه تابش ناميده مي شود . سنگ هايي كه داراي ماده ي اورانيم اند گازي به نام رادون آزاد مي كنند كه خاصيت پرتوزايي دارد . اين گاز درون خانه هايي كه روي چنين سنگ هايي بنا مي شود نفوذ مي كند تنفس بيش از حد و طولاني مدت اين گاز مي تواند سلامت انسان را به خطر بيندازد . خانه هايي كه در معرض اين نوع گاز قرار دارند ، مجهز به پمپ هاي هوا هستند تا اين گاز را از فضاي درون خانه بيرون بفرستند .

   وقتي سنگ از يك بلندي سقوط مي كند يا به هوا پرتاب مي شود ، به دليل وزن زيادش خطر هاي زيادي به همراه دارد . سقوط سنگ موجب مسدود شدن جاده ها و مصدوميت كوه نوردان مي شود ريزش سنگ در معدن موجب بسته شدن دهانه ي تونل و به دام افتادن معدن چيان مي شود. فوران آتش فشان انبوهي از سنگ وخاكستر را به هوا پرتاب مي كند كه مي تواند شهري را مدفون سازد زمين لرزه ها شكاف هاي عظيمي را در سطح زمين ايجاد مي كنند و موجب سقوط قطعه سنگ هاي بسياري مي شوند .

    امروزه براي حمل ونقل سنگ هاي معدن از كاميون هاي باري غول پيكر استفاده مي كنند ، اين نوع كاميون ها بيشتر از حد بزرگند و ترددشان در جاده هاي معمولي امكان پذير نيست . براي حمل ونقل جاده اي سنگ ها ، از كاميون هايي استفاده مي كنند كه قسمت تخليه ي بار دارند ، در قسمت عقب اين كاميون ها ، اتاقكي براي حمل كالا وجود دارد كه مي تواند بالا به رود و واژگون شود . وقتي قسمت بالاي اتاقك بار كج مي شود ، انتهاي آن باز مي شود و محموله اش روي زمين مي ريزئد.

   مردمان عهد باستان قادر بودند قطعه سنگ هاي بسيار بزرگ را جابه جا كنند ، بدون اين كه به ماشين هاي پيش رفته امروزي دسترسي داشته باشند حدود 5000 سال پيش ، مردم انگلستان بناي يادبودي به نام استون هنج ساختند . به تدريج طي يك دوره هزار ساله ، دايره اي از ستون هاي سنگي عظيم به آن اظافه كردند . وزن هركدام از 80 قطعخ سنگ اول كه به ساختمان اين بناي يادبود اضافه شد ، به چهار تن مي رسيد .

   سپس 30 قطعه سنگ ديگر كه وزن هركدام به 50 تن مي رسيد ، به اين بنا اضافه شد ، يعني وزنش معادل وزن 30 دستگاه خودرو! براي جابه جا كردن اين سنگ ها در آب ، از كرجي هاي چوبي استفاده مي كردند و احتمالاً براي حمل و نقل شان در خشكي ، از سورتمه استفاده مي شد يا آن ها را روي رديفي از كنده هاي درخت مي غلتاندند كه پشت سر هم روي زمين قرار داده بودند .

    سنگ ماده بسيار سنگيني است و حمل و نقلش بسيار دشوار است .كاميون ها سنگ هاي معدن استخراج شده از معادن  را بارگيري مي كنند قطار ها وكشتي ها اين محموله ها را به نقاط دور دست مي برند . براي حمل اين چنين محموله ها از كشتي هاي باري مخصوص استفاده مي شود كه قدرت حمل محموله هاي بسيار سنگين را دارند . حدود 5000 كشتي باري ويژه حمل سنگ هاي معدن در سرتا سر جهان سرگرم حمل و نقل محموله هايي مانند سنگ معدن آهن هستند . غول پيكر ترين نوع اين كشتي ها مي تواند محموله هايي به وزن سيصد هزار تن را حمل كند.

   وقتي خورشيد وسياره هاي ديگر تشكيل شدند ، قطعه هاي بسياري از سنگ هاي آسماني هم چنان در فضا باقي ماندند . بسياري از اين سنگ ها هنوز هنوز هم در فضا معلق اند . تعدادي از آن ها سالانه با سطح زمين برخورد مي كنند . به اين نوع سنگ ها شهاب سنگ مي گويند . دانشمندان اين نوع سنگ ها را جمع آوري و در باره آن ها مطالعه مي كنند.

    دوازده فضانورد آمريكايي كه درسطح كره ماه فرود آمدتد ، در مجموع با لغ بر 380 كيلوگرم از نمونه سنگ هاي سطح ماه را همراه خود به زمين آوردند . دانشمندان ضمن مطالعه اين سنگ ها ، به يافته هاي جديدي درباره ساختار كره ماه دست يافتند . آن ها بر اين باوراند كه در گذشته هاي بسيار دور ، جرم فضايي بسيار بزرگي كه به اندازه سياره مريخ بود ، با سطح زمين برخورد پيدا كرده و در اثر همين برخورد ، انبوهي از قطعه سنگ ها از دل زمين به فضا پرتاب شدند . سر انجام در اثر پيوستن ميليون ها قطعه سنگ به هم ، كرهخ ماه پديد آمد . سفينه هاي بدون سر نشين هنوز هم به كره ماه و سياره هاي ديگر فرستاده مي شوند تا اطلاعات بيشتري در ابره آن ها به دست آوريم .

   جانوراني كه ميليون ها سال پيش روي زمين زندگي مي كردند ، پس از مرگ قسمت هاي نر م بدنشان  مي پوسد و از بين مي رود ، اما قسمت هاي سخت مانند استخوان ها ، دندان ها و      صدف ها يشان باقي مي مانند . جانوراني كه در دريا مي ميرند ، بلا فاصله رسوباتي از گل و لاي روي شان را مي پوشاند . با گذشت زمان املاح آب درون استخوان ها يشان نفوذ مي كند و سرانجام به صورت سنگواره در مي آيند .

دانشمنداني كه در زمينه ي مطالعه سنگ ها تحقيق و مطالعه مي كنند ، زمين شناس ناميده مي شوند . زمين شناسا نبا مطالعه انواع سنگ ها ، مي توانند از تاريخ چه كره زمين و انچه كه در طي چهار ميليارد و ششصد ميليون سال پيش ، از زمان تشكيل كره زمين برايش اتفاق افتاده اطلاعات بيش تري به دست آورند . همچنين زمين شناسان  از راه مطالعه سنگ مي توانند به منابع ارزشمند زيرزميني مانند نفت ، طلا و ديگر انواع فلزات سنگ هاي معدن دسترسي پيدا كنند . به علا وه سنگ ها نشانگر تاريخ كره زمين ونوع جانوران و گياهاني هستند كه در گذشته هاي دور روي زمين مي زيستند .

   بيش از دو ميليو سال است كه انسان با چكش كاري يا قطعه قطعه كردن سنگ ، چيزهاي مختلفي از آن مي سازد . مردمان عصر حجر تير وساير ابزار هاي مورد نيازشان را از سنگ مي ساختند . هم چنين مردمان باستان روي سنگ ها حكاكي و نقاشي مي كردند . در باره مصريان باستان نيز اطلاعات زيادي داريم چرا كه در بيش تر بناهاي ياد بود و مقبره هاي سنگي شان  تصوير ها  و نوشته هاي متعددي را حكاكي و كنده كاري كرده اند كه  حكايت از شيوه زندگي و تاريخ گذشته گانشان مي كنند . امروزه در مكان هاي عمومي ، انواع مجسمه ها و اثار كنده كاري شده روي  سنگ ها ، حوادث مهم و افراد تأثير گذار تاريخ را نشان مان مي دهند .

   نخستين فلزي كه انسان حدود هفت هزار سال پيش با استفاده از روش ذوب كردن موفق به  تهيه ي آن شد ، فلز مس بود .

    سنگ ها از تركيب هزاران نوع كاني تشكيل مي شوند . حدود صد نوع از اين كاني ها ، محتوي مواد بسيار مفيدي از نوع فلزات هستند . اين كاني ها كان سنگ يا سنگ معدن فلز ناميده مي شوند . مقدار كمي از فلزات مانند طلا ، مس و قلع به صورت خالص در طبيعت يافت مي شوند ، اما بيشتر آن ها را بايد از سنگ هاي معدن استخراج كرد . آهن از سنگ هاي معدن مختلفي مانند سنگ آهن طبيعي (هماتيت) و ماگنتيت (آهن مغناطيسي) و قلع از سنگ معدن كاسيتريت يا همان اكسيد طبيعي قلع به دس مي آيد .

چگونه مي توان فلز را از سنگ معدن استخراج كرد؟

   در طبيعت ، اغلب سنگ هاي معدن با انواع مختلف سنگ هاي سطح زمين مخلوط شده اند . بنابراين هر نوع سنگ معدني ،بايد از نا خالصي ها جدا شود . سپس فلز مربوط از رگه هاي سنگ معدن استخراج مي شود . اين عمل با استفاده از روش گداختن وتصفيه كردن فلز انجام مي گيرد . براي اين كار ، سنگ معدن مربوط را درون كوره اي كه دماي فوق العاده زياد دارد ، حرارت     مي دهند و آهن مذاب در ته كوره جاري مي شود .سپس اين آهن مذاب سرد و به صورت جامد در مي آيد .

    دود آتش هميشه به سمت بالا حركت كند ، براي اين كه  هواي داغ بالا مي رود . سنگ هاي داغ درون زمين نيز به سمت بالا حركت مي كنند اما اين حالت به كندي انجام مي شود . گرماي بسيار شديد درون زمين ،مواد مذاب (ماگما) را از راه لايه ي گوشته به سمت بالا مي راند . وقتي ماگما بالا مي آيد ،سر راهش به تدريج سرد مي شود و دوباره فرو مي نشيند . اين جريان هاي كند مواد مذاب ، در قسمت گوشته موجب حركت پوسته زمين مي شود .

    نيروهايي كه پوسته ي زمين را حركت مي دهند ، فوق العاده بزرگند . قدرت اين نيرو ها آن قدر زياد است كه بعضي از قسمت هاي سنگي پوسته ي زمين خم مي شوند يا مي شكنند ،اگر دماي  سنگ هايي كه بالا مي آيند ، زياد باشد و حركت تدريجي و كند داشته باشند ،پوسته ي زمين مثل ورق كاغذ ، چين بر مي دارد . اگر دماي سنگ پايين و حالت شكنندگي اش بيش تر باشد و فشاري شديد و نا گهاني به آن وارد شود ، مي شكند . به شكستگي پوسته زمين گسل مي گويند .